jedinicni hidrogram SCS

Proračun maksimalnog proticaja odredjene verovatnoće primenom kombinovanog postupka SCS

Proračun maksimalnog proticaja oderedjene verovatnoće primenom kombinovanom metodom podrazumeva primenu dva osnovna postupka

1. SCS metodologija za razdvajanje Pe padavina od ukupnih-bruto padavina Pbr.

2. Teorije sintetičkog jediničnog hidrograma za determinisanje vršne ordinate jediničnog oticaja qmax

Osnovni parametri

Maksimalni proticaji na manjim slivnim površinama A < 1000 km2 u Srbiji su posledica kiša čije trajanje Tk je kraće od 24h, što je i potvrđeno u mnogim analizama zabeleženih hidrograma i odgovarajućih hijetograma.

Zbog toga potrebno je maksimalnu dnevnu kišu svesti na merodavnu Htp, odnosno količinu padavina koja dovodi do pojave maksimalnog proticaja- model Jankovića(1994). Vrednosti "C" i "n" dobijene su na osnovu obrade hidrograma sa 93 bujična sliva u Srbiji - autor Ristić Ratko, (2000).

Postupak optimizacije metoda SCS napisana je u PHP jeziku.Metod i ulazni parametri "CN", "k", "B","C" i "n", određeni su na osnovu metodologije iz udžbenika - Hidrologija Bujičnih tokova autora Ristić Ratka i Dragana Maloševića

Unapred definisani koeficijenti - konstante:

  • α = 1.0
  • A = 0.3
  • C = 0.75
  • n = 0.336

Maksimalni proticaj [m3/sec]:

Qmax

Vreme kasnjenja [h]:

vreme kasnjenja

Vreme porasta hidrograma [h]:

vreme porasta hidrograma

Merodavna kisa trajanja T [h]:

vreme porasta hidrograma

Efektivna kisa [mm]:

Efektivna kisa

Deficit vlage u zemljistu [mm]:

Deficit vlage u zemljistu

Sintetički jedinični trougaoni hidrogram

Klasifikacija hidroloških tipova zemljišta

Tip zemljišta Minimalan iznos infiltracije[mm/h]
A 7.62 - 11.4
B 3.81 - 7.61
C 1.27 - 3.80
D 0.00 - 1.26
SCS Metoda

Proračun (Odredjivanje) količina nanosa vodne erozije metoda prof.Gavrilovića

  1. Proračun količina nanosa (srednjegodišnji i sundni proticaji).
  2. Odredjivanje koeficijenta erozije Z
  3. Na osnovu višegodišnjeg istraživanja na terenu, u područjima Južne, Zapadne i Velike Morave, Ibra, Timoka i Vardara,
  4. a proverom određenih postavki u laboratoriji za bujice i eroziju Šumarskog fakulteta u Beogradu,
  5. prof.Gavrilović uspeo je da dobije analitički izraz za određivanje srednjegodišnjih zapremina nanosa,
  6. za prirodni sliv, deo sliva ili gravitaciono područje - odvojenu parcelu.
  7. Svi analitički obrasci u metodi prof.Gavrilovića, predstavljaju analitičke izraze za proračune količina nanosa po potencijalu erozije
  • Temperaturni koeficijent područja, T = √((tº/10)+0,1)
  • Proracun Z koeficijenta erozije sliva, Z = y*x*a*(φ+√Jsr)
  • Koeficijent retencije nanosa, Ru = (O*D)¼/(0,25(L+10.0)
  • Ukupna proizvodnja nanosa, Wgod = T*Hgod.*π*√Z³*F
  • Ggod. = T*Hgod.*π*√Z³ * F * Ru
  • klasifikacija erozije po Z koef.
Kategorija razornosti Jacina erozionih procesa u koritu i slivu Tip vladajuce erozije Koeficijent erozije "Z" Srednja vrednost koeficijenta "Z"
I Ekscesivna (preterana) erozija
  • dubinska
  • mesovita
  • povrsinska
  • 1,51 < vise
  • 1,21 - 1,50
  • 1,01 - 1,20
 1,25
II Jaka erozija
  • dubinska
  • mesovita
  • povrsinska
  • 0,91 - 1,00
  • 0,81 - 0,90
  • 0,71 - 0,80
 0,85
III Osrednja erozija
  • dubinska
  • mesovita
  • povrsinska
  • 0,61 - 0,70
  • 0,51 - 0,60
  • 0,41 - 0,50
 0,55
IV Slaba erozija
  • dubinska
  • mesovita
  • povrsinska
  • 0,31 - 0,40
  • 0,21 - 0,30
  • 0,11 - 0,20
 0,30
V Vrlo slaba erozija tragovi erozije
  • 0,01 - 0,19
  • i manje
 0,10

Potencijal erozije

Proračun Qmax primenom Racionalnog metoda na slivnoj površini sa tečenjem po padinama i u hidrografskoj mreži

Racionalni metod kreiran je za proračun Qmax - proticaja na slivovima sa velikim učešćem nepropusnih površina - urbanizovanim sredinama, zatim koristi se kod projektovanja drenažnih sistema,objekata, u konzervacionim radovima , propustima kod manjih mostova, evakuacionih organa puteva, za površinske vode(rigode, odvodni kanali). Upotrebljava se na slivovima do 50 km2, mada u američkoj praksi gde je model najviše korišćen primenjuje se na slivovima veličine do 300km2. Usvaja se pretpostavka da je trajanje merodavne kiše jednako vremenu koncentracije.("Hidrologija Bujičnih tokova autora Ristić Ratka i Dragana Maloševića")

  • Tc-vreme-koncentracije [h]
  • Intenzitet-merodavne-kise [mm/h]
  • Maksimalni-proticaj [m3/h]

Start Rac-metoda

Proračun Qmax primenom Racionalnog metoda na slivnoj površini sa tečenjem po padinama

Tečenje niz padine dominira na malim slivovima gde se voda kreće u tankom sloju po površini terena, zato se u ovom slucaju za proračun vremena koncentracije koristi formula Kerby-ja.

  • Tc-vreme-koncentracije [min]
  • Intenzitet-merodavne-kise [mm/h]
  • Maksimalni-proticaj [m3/h]
povrsina n
glatka,nepropusna 0.02
glatko,golo i zbijeno zemljiste 0.1
oskudna trava,kulture u redovima,srednje rapavo golo zemljiste 0.2
pasnjak,trava u solidnom stanju 0.4
liscarska ili ceinarska suma 0.6
suma sa dubokom steljom , gusta trava 0.8

Start Rac-metoda-tecenje po padini

Proračun maksimalnog proticaja na osnovu hidrauličnih tragova velike vode

Ovaj metod za određivanje velikih voda smatra se podesnim metodom određivanja proticaja, ako se na terenu mogu utvrditi tragovi velike vode.

  • relativno prava i ujednačena deonica korita dužine od najmanje 50 m
  • najmanje dva rečna profila korita na kojima se jasno vide tragovi velike vode.
  • Povrsina poprecnog preseka [m2]
  • okvaseni obim [m]
  • A-srednja povr [m2]
  • A-srednja povr [m]
  • A-srednja povr [%]
  • Qmax Sezi-Manning [m3/sec]
  • trapezno korito
Tabela - koef. rapavosti n za različite vrste tokova i rečnih korita
Tip korita Sirina Reljef Uslov n
Cista pravolinijska deonica mali tokovi sirina 25-30 m ravnicarski tokovi min 0.025
Cista pravolinijska deonica mali tokovi sirina 25-30 m ravnicarski tokovi sred 0.030
Krivudav recni tok, relativno cist,sa plicacima i tisacima mali tokovi sirina 25-30m ravnicarski tokovi max 0.033
Krivudav recni tok, relativno cist,sa plicacima i tisacima mali tokovi sirina 25-30m ravnicarski tokovi sred 0.040
Krivudav recni tok, relativno cist,sa plicacima i tisacima mali tokovi sirina 25-30m ravnicarski tokovi max 0.045
Sporo stru. korito obraslo korovom sa dubokim tisacima u krivinama sirina 25-30m ravnicarski tokovi min 0.050
Sporo str. korito obraslo recnim korovom sa dubokim tisacima u krivinama 25-30 m ravnicarski sred 0.070
Sporo str. korito obraslo recnim korovom sa dubokim tisacima u krivinama 25-30m ravnicarski max 0.080
Veoma sporo str. sa dubokim tisacima sa ostacima korenja od drveca 25-30m ravnicarski min 0.075
Veoma sporo str. duboki tisacima sa ostacima korenja od drveca 25-30m ravnicarski sred 0.100
Veoma sporo str. duboki tisacima sa ostacimakorenja od drveca 25-30m ravnicarski max 0.150
Korita sa sljunkovitim dnom 25-30m planinski min 0.030
Korita sa sljunkovitim dnom 25-30m planinski sred 0.040
Korita sa sljunkovitim dnom 25-30m planinski max 0.050
Korita sa dnom pokrivenim krupnim sljunkom i kamenjem vecih dimenzija 25-30m planinski min 0.040
Korita sa dnom pokrivenim krupnim sljunkom i kamenjem vecih dimenzija 25-30m planinski sred 0.050
Korita sa dnom pokrivenim krupnim sljunkom i kamenjem vecih dimenzija 25-30m planinski max 0.070
Pravilne deonice bez vegetacije na obalama i krup. kamenja u koritu veca od 30m veliki recni tokovi min 0.025
Pravilne deonice bez vegetacije na obalama i krup. kamenja u koritu veca od 30m veliki recni tokovi sred 0.030
Pravilne deonice bez vegetacije na obalama i krup. kamenja u koritu veca od 30m veliki recni tokovi max 0.060
Nepravilne recne deonice veca od 30m veliki recni tokovi min 0.035
Nepravilne recne deonice veca od 30m veliki recni tokovi sred 0.050
Nepravilne recne deonice veca od 30m veliki recni tokovi max 0.100
Niska trava inundacione povrsine pasnjaci bez zbunja min 0.025
Niska trava inundacione povrsine pasnjaci bez zbunja sred 0.030
Niska trava inundacione povrsina pasnjaci bez zbunja max 0.035
Visoka trava inundacione povrsine pasnjaci bez zbunja min 0.030
Visoka trava inundacione povrsine pasnjaci bez zbunja sred 0.035
Visoka trava inundacione povrsine pasnjaci bez zbunja max 0.050
Poznjevene povrsine inundacione povrsine obradive povrsine min 0.020
Poznjevene povrsine inundacione povrsine obradive povrsine sred 0.030
Poznjevene povrsine inundacione povrsine obradive povrsine max 0.040
Kulture sejane u redovima inundacione povrsine obradive povrsine min 0.025
Kulture sejane u redovima inundacione povrsine obradive povrsine sred 0.035
Kulture sejane u redovima inundacione povrsine obradive povrsine max 0.045
Kulture koje se ne seju u redovima inundacione povrsine obradive povrsine min 0.030
Kulture koje se ne seju u redovima inundacione povrsine obradive povrsine sred 0.040
Kulture koje se ne seju u redovima inundacione povrsine obradive povrsine max 0.050
Retko zbunje i drvece zimi inundacione povrsine obrasle povrsine min 0.035
Retko zbunje i drvece zimi inundacione povrsine obrasle povrsine sred 0.050
Retko zbunje i drvece zimi inundacione povrsine obrasle povrsine max 0.060
Retko zbunje i drvece leti inundacione povrsine obrasle povrsine min 0.040
Retko zbunje i drvece leti inundacione povrsine obrasle povrsine sred 0.060
Retko zbunje i drvece leti inundacione povrsine obrasle povrsine max 0.080
Gusto zbunje zimi inundacione povrsine obrasle povrsine min 0.045
Gusto zbunje zimi inundacione povrsine obrasle povrsine sred 0.070
Gusto zbunje zimi inundacione povrsine obrasle povrsine max 0.110
Gusto zbunje leti inundacione povrsine obrasle povrsine min 0.070
Gusto zbunje leti inundacione povrsine obrasle povrsine sred 0.100
Gusto zbunje leti inundacione povrsine obrasle povrsine max 0.160
Gust vrbak inundacione povrsine sume min 0.110
Gust vrbak inundacione povrsine sume sred 0.150
Gust vrbak inundacione povrsine sume max 0.200
Ociscen teren sa ostacima panjeva inundacione povrsine sume min 0.030
Ociscen teren sa ostacima panjeva inundacione povrsine sume sred 0.040
Ociscen teren sa ostacima panjeva inundacione povrsine sume max 0.050
Suma sa deli. oborenim stablima sa granama van dom. veli. voda inundac. povrs. sume min 0.080
Suma sa deli. oborenim stablima sa granama van dom. veli. voda inundac. povrs. sume sred 0.100
Suma sa deli. oborenim stablima sa granama van dom. veli. voda inundac. povrs. sume max 0.120
Suma sa deli. oborenim stablima ,niske gr. ispod nivoa veli. voda inundac. povrs. sume min 0.100
Suma sa deli. oborenim stablima ,niske gr. ispod nivoa veli. voda inundac. povrs. sume sred 0.120
Suma sa deli. oborenim stablima ,niske gr. ispod nivoa veli. voda inundac. povrs. sume max 0.160
Cista pravolinijska deonica 25-30 ravnicarski tokovi max 0.033

Start Qmax

QGIS
Designed by : Uros Tatomir estavela logo email: tatomir.uros@estavela.in.rs